ตำนานการแข่งขันหมากฮอสและคนที่ได้เป็นแชมป์ประเทศไทย

ตำนานการแข่งขันหมากฮอสชิงแชมป์ประเทศไทย

ตั้งแต่ปี 2524 ย้อนกลับไปยังไม่มีการบันทึกผลการแข่งขัน ซึ่งในสมัยยุคนั้น คุณ ซ้ง แซ่ลิ้ม หรือ ตี๋ บัวบกกำลังเป็นเซียนเดินสายทั่วประเทศ เรียกได้ว่ามีน้อยคนนักที่จะเทียบชั้นได้ ย้อนไปอีกในปี 2508 ได้มีการชิงแชมป์ประเทศไทย 

คุณ บุญช่วย ไตรอรุณ ได้เป็นแชมป์ประเทศไทยคนแรกซึ่งได้บันทึกเป็นเกียรติ์ประวัติไว้แล้ว

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2524 

โดย ชมรมหมากฮอสประเทศไทย แข่งที่มหาวิทยาลัยมหิดล 

1. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์) 

2. คุณ ศุภกิตติ์ หิรัณยาภาพงษ์ (แว่นใหญ่) 

3. คุณ สุกิจ แสงประดับ(ฉลามขาว)

4. คุณ ชุมพล เพ่งภูมิพณิช (แว่นเล็ก) 

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2525 

โดย ชมรมหมากฮอสประเทศไทย แข่งที่ สมาคมกีฬาหมากฮอส

1. คุณ มนตรี ปิติวราภรณ์ (เซียนเหง่า) 

2. คุณ สังฆ์ เพียรแนวนุ่น (เซียนสังฆ์) 

3. คุณ ศุภกิตติ์ หิรัณยาภาพงษ์ (แว่นใหญ่) 

4. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์)

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2526 

โดย ชมรมหมากฮอสประเทศไทย แข่งที่ อ.ป้อมปราบ

1. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์)

2. คุณ วัฒนา พฤกษ์ไพโรจน์สกุล (เปี๊ยกโพธาราม) 

3. คุณ ศุภกิตติ์ หิรัณยาภาพงษ์ (แว่นใหญ่)

4. คุณ สังฆ์ เพียรแนวนุ่น (เซียนสังฆ์) 

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2527 

โดย ชมรมหมากฮอสประเทศไทย แข่งที่ บริษัทชลประทานซีเมนต์

1. คุณ วัฒนา พฤกษ์ไพโรจน์สกุล (เปี๊ยกโพธาราม) 

2. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์)

3. คุณ สังฆ์ เพียรแนวนุ่น (เซียนสังฆ์)

4. คุณ ธีระชัย พุ่มสุขโข(งี่เส็ง) 

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2530 

1. คุณ วิโรจน์ นิ่มประพฤติ (เซียนดำ) 

2. คุณ โอ่ฝ่า แซ่เตียง(โอ่ฝ่า) 

3. คุณ แดง พฤฒิโชติมงคล (เซียนเก๊า) 

4.คุณ สมจิตร จารุสาร

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2531 
1. คุณ แดง พฤฒิโชติมงคล (เซียนเก๊า)
2. คุณ ประเสริฐ ปัญญาวุฒิคุณ(เซียนโย่ง)
3. คุณ วิโรจน์ นิ่มประพฤติ (เซียนดำ)
4. คุณ โอ่ฝ่า แซ่เตียง(โอ่ฝ่า)

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2533 
1. คุณ วิโรจน์ นิ่มประพฤติ (เซียนดำ)
2. คุณ แดง พฤฒิโชติมงคล (เซียนเก๊า)
3. คุณ นิวัฒน์ รอดนนท์ (แดงมักกะสัน)
4. คุณ ดำรง เยื่อบางไทร (แชมป์น้อย)

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2534
1. คุณ ประเสริฐ ปัญญาวุฒิคุณ(เซียนโย่ง)
2. คุณ แดง พฤฒิโชติมงคล (เซียนเก๊า)
3. คุณ วิโรจน์ นิ่มประพฤติ (เซียนดำ)
4. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์)

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2535
1. คุณ วิโรจน์ นิ่มประพฤติ (เซียนดำ)
2. คุณ ประเสริฐ ปัญญาวุฒิคุณ(เซียนโย่ง)
3. คุณ แดง พฤฒิโชติมงคล (เซียนเก๊า)
4. คุณ ดำรง เยื่อบางไทร (แชมป์น้อย) 
หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2536
หมากฮอส กฟภ.โอเพ่น ครั้งที่ 1 
1. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์)
2. คุณ มนตรี ปิติวราภรณ์ (เซียนเหง่า)
3. คุณ ประเสริฐ ปัญญาวุฒิคุณ(เซียนโย่ง)
4. คุณ สมพล ดิษฐ์สม (เซียนหลอ) 
หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2537
หมากฮอส กฟภ.โอเพ่น ครั้งที่ 2 
คุณ วิโรจน์ นิ่มประพฤติ (เซียนดำ) และ 
คุณ ประเสริฐ ปัญญาวุฒิคุณ(เซียนโย่ง)
ครองที่ 1 ร่วมกัน
3. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์)
4. คุณ แดง พฤฒิโชติมงคล (เซียนเก๊า)

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2538
หมากฮอส กฟภ.โอเพ่น ครั้งที่ 3
1. คุณ วิโรจน์ นิ่มประพฤติ (เซียนดำ)
2. คุณ ประเสริฐ ปัญญาวุฒิคุณ(เซียนโย่ง)
ที่ 3 - 4 ครองร่วมกัน
คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์) และ คุณ ดำรง เยื่อบางไทร (แชมป์น้อย) 
หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2539
หมากฮอส กฟภ.โอเพ่น ครั้งที่ 4
1. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์)
2. คุณ ประเสริฐ ปัญญาวุฒิคุณ(เซียนโย่ง)

หมากฮอสสองแถวชิงแชมป์ประเทศไทย ปี 2544
หมากฮอส กฟภ.โอเพ่น ครั้งที่ 5
คุณ มนตรี ปิติวราภรณ์ (เซียนเหง่า) และ
คุณ ประเสริฐ ปัญญาวุฒิคุณ(เซียนโย่ง)
ครองที่ 1 ร่วมกัน
3. คุณ เช็ง แซ่จึง
4. คุณ สุทัศน์ พรรณา(หมวกแดง) 
ชิงแชมป์ประเทศไทย(ที่เชียงใหม่) ครั้งที่ 1 ธ.ค. 45 
1. คุณ ศุภกิตติ์ หิรัณยาภาพงษ์ (แว่นใหญ่)
2. คุณ ไช้ แซ่ฮ้อ (พญาอินทรีย์)
3. คุณ วิโรจน์ นิ่มประพฤติ (เซียนดำ)
4. คุณ วสันต์ ชมพูบุตร (เซียนหน่อง)

เว็ปไซต์ที่ใช้หาข้อมูล

http://www.singhakr.com/history.html

กติกาการแข่งขันหมากฮอส

กติกาการแข่งขันหมากฮอส

1. กติกาการแข่งขัน

ให้ใช้กติกาการแข่งขันหมากฮอสของสมาคมกีฬาไทย 

2. วิธีการแข่งขัน 

2.1 อุปกรณ์การเล่นให้ใช้ตัวหมากและกระดานที่คณะกรรมการจัดการแข่งขันจัดไว้ให้เท่านั้น 

2.2 การเล่นให้ผู้เล่นนั่งหันหน้าเข้าหากัน วางกระดานไว้ตรงกลางระหว่างผู้เล่นโดยให้มุมเดี่ยวอยู่         ทาง ซ้ายมือ มุมคู่อยู่ทางขวามือมีหมากส าหรับใช้เล่นฝ่ายละ 8 ตัวหรือ 12 ตัว (แล้วแต่การ             แข่งขันว่า จะเป็น 8 ตัวหรือ 12 ตัว) วางอยู่ในตาเดินแถวหลังและแถวถัดไปแถวละ 4 ตัว และมี         กรรมการ ตัดสิน 1 คน 

3. การเดินหมาก 

3.1 การเดินก่อนหลังให้ท าการเสี่ยงทายผู้ชนะ การเสี่ยงทางเป็นผู้เดินก่อนและผลัดกันเดินก่อนใน       กระดานถัดไป 

3.2 ให้ผลัดกันเดินหมากคนละ 1 ครั้ง

3.3 หมากที่ยังเป็นเบี้ยเดินตามทางทแยงไปข้างหน้าครั้งละ 1 ตา ห้ามเดินเบี้ยถอยหลัง

3.4 “เบี้ย” ที่เดินไปจนถึงตาแถวหลังของฝ่ายตรงข้ามให้ถือว่าเป็น “ฮอส” ให้ผู้เล่นใช้เบี้ยเดียวกัน          อีก หนึ่งตัววางซ้อนไว้เป็นสัญลักษณ์เมื่อเป็น“ฮอส”แล้วจะเดินกลับทันทีไม่ได้จนกว่าอีกฝ่าย          จะเดินก่อน

3.5 “ฮอส” สามารถเดินหน้าหรือถอยหลังได้ตามแนวทแยงทั้ง 4 ด้าน โดยไม่จ ากัดจ านวนตาเดิน 

3.6 ถ้าผู้เล่นฝ่ายหนึ่งเดินหมากผิดกติกาอีกฝ่ายมีสิทธิ์เตือนให้แก้ไขเสียให้ถูกต้อง ก่อนเดินหมาก         ของ ตนเองหากไม่มีการเตือนให้ถือว่าการเดินนั้นถูกต้องตามกติกา 

3.7 ว่าด้วยการเดิน 

3.7.1 ลักษณะการกินเมื่อหมากของฝ่ายหนึ่งขวางทางเดินของอีกฝ่ายหนึ่งและมีตาว่างในแนว                  เดียวกันกับหมากที่ขวาง ฝ่ายที่ถูกขวางต้องกิน โดนจับหมากของตนเองที่ถูกขวางทางอยู่ ไป          วางที่ตาว่างแล้วยกหมากที่ถูกกินออกจากกระดาน 

3.7.2 เมื่อมีโอกาสกินต้องกิน ถ้าผู้เล่นเดินโดยไม่ยอมกินคู่เล่นมีสิทธิ์เตือนให้กินให้ถูกต้องก่อน                เดินหมากของตนเอง หากไม่มีการเตือนให้ถือว่าการเดินนั้นถูกต้องตามกติกาแล้ว 

3.7.3 เมื่อมีโอกาสกินได้หลายแบบต้องเลือกแบบใดแบบหนึ่ง 

3.7.4 เมื่อมีโอกาสกินได้หลายต่อ ต้องแสดงการกินทีละตัวให้ชัดเจนจนกว่าการกินจะสิ้นสุด

3.8 กติกาว่าด้วยการแพ้ในแต่ละกระดานเกิดจากกรณีใดกรณีหนึ่งดังนี้ 

3.8.1 หมดตัวเดิน

3.8.2 หมดตาเดิน 

3.8.3 ผู้เล่นยอมแพ

3.8.4 ถูกปรับให้แพ้

3.9 กติกาว่าด้วยการปรับแพ้ 

3.9.1 จงใจท าให้สถานะผิดไป เช่น เอาตัวหมากฮอสออกไปหรือเพิ่มเข้ามา หรือจงใจ ท าให้ตัว              หมากเคลื่อนที่จากที่ตั้ง 

3.9.2 ขอความช่วยเหลือจากผู้อื่นโดยวิธีต่างๆ 

3.9.3 ใช้เอกสารที่เกี่ยวกับหมากฮอสในการแข่งขัน

3.9.4 ใช้กระดานอื่นลองเดินเมื่อขออนุญาตเข้าห้องน้ าหรือท ากิจธุระใด

3.9.5 ไม่ยอมปฏิบัติตามกติกาและกกรมการเตือนแล้วไม่เชื่อฟัง 

3.9.6 มาท าการแข่งขันช้ากว่าที่ก าหนด 15 นาที 

3.10 กําหนดการแข่งขัน 

        ให้กรรมการจัดการแข่งขันเป็นผู้ก าหนดวันเวลาและสถานที่ในการแข่งขันและอาจ                           เปลี่ยนแปลงได้หากมีเหตุจ าเป็น 

3.11 ชุดการแข่งขันและอุปกรณ์การแข่งขัน เจ้าภาพผู้จัดการแข่งขันเป็นผู้ก าหนดและแจ้งทีมที่เข้า         แข่งขันอย่างน้อย 30 วัน

3.12 ข้อปฏิบัติในการแข่งขัน

3.12.1 ผู้เข้าร่วมการแข่งขันต้องยอมรับการตัดสินและให้ความร่วมมือในการ ปฏิบัติงาน ของคณะ                กรรมการจัดการแข่งขัน คณะกรรมการแข่งขันและเจ้าหน้าที่ซึ่งปฏิบัติหน้าที่ในการแข่งขัน                โดน เคร่งครัด

3.12.2 ผู้เข้าแข่งขันต้องมารายงานตัวต่อคณะกรรมการจัดการแข่งขันก่อนเริ่มการแข่งขัน ไม่น้อย                กว่า 30 นาที 

3.12.3 ห้ามน าเครื่องมอสื่อสารหรืออุปกรณ์ทุกชนิดเข้ามาในบริเวณการแข่งขัน

3.12.4 ไม่อนุญาตให้ผู้จัดการทีมและผู้ฝึกสอนหรือผู้ที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้องเข้าไปในบริเวณ สนาม                   แข่งขันโดนเด็ดขาด 

3.13 การส่งนักเรียนเข้าร่วมการแข่งขัน 

3.13.1 ให้แต่ละโรงเรียนส่งผู้เข้าแข่งขันได้ไม่เกิน 3 คน และผู้เข้าแข่งขันก าลังศึกษาอยู่ใน ระดับ               ประถมศึกษา

3.13.2 การแข่งขันเป็นประเภทบุคคล

  

เว็ปไซต์ที่ใช้หาข้อมูล

http://www.ps.ac.th/site/attachments/article/709/Hozzz.pdf

ประวัติและวิธีการเล่น

 ประวัติและที่มาของกีฬาหมากฮอส

ประวัติกีฬาหมากฮอส เชื่อกันว่า หมากฮอส ก็คือกีฬาที่ดัดแปลงมาจาก หมากรุก นั่นเอง โดยดัดแปลงนำเอามาแต่เบี้ย และกำหนดกฎกติกาให้มีความง่ายขึ้น เล่นง่ายขึ้น แม้แต่เด็กยังเรียนรู้การเล่นหมากฮอสได้อย่างรวดเร็ว ซึ่งการเดินของหมากฮอส จะคล้ายกับการเดินของควีน ในหมากรุก แต่ไม่สามารถเดินถอยหลังได้ จนกว่าจะเดินไปยังสุดกระดาน ก็จะเกิดการเปลี่ยนแปลงการเดินตามกติกาที่ตั้งไว้ หมากรุกมีต้นกำเนิดจากประเทศอินเดียทางตอนเหนือ เมื่อประมาณปี พ.ศ. 1113 ส่วนหมากฮอสเริ่มเล่นกันที่ประเทศสเปน เมื่อ พ.ศ. 2090 ก่อนที่จะเริ่มแพร่หลายและได้รับความนิยมไปทั่วโลก ในระยะแรก หมากฮอสยังไม่ได้รับการยอมรับ และได้รับการขนานนามว่าเป็นหมากสำหรับผู้หญิง และกติกาของหมากฮอสแต่ละท้องถิ่นก็ไม่เหมือนกัน เช่น บางประเทศ หมากจะกินฮอสไม่ได้ บางประเทศใช้ตาราง 10 x 10 ช่อง มีหมากข้างละ 20 เป็นต้น หมากฮอสสากล มีการแข่งขันในระดับประเทศและต่างประเทศ ได้รับการยอมรับกันทั่วโลก ผู้เล่นจะมีหมากข้างละ 12 ตัว ฝ่ายสีดำจะเป็นผู้เริ่มเล่นก่อน เมื่อฝ่ายใดเข้าฮอส ก็จะนำหมากสีเดียวกัน วางซ้อนกันอีก 1 ตัว ฮอสจะเดินหน้าหรือถอยหลังกี่ช่องก็ได้ แต่ได้แค่แนวทแยงแนวเดียวเท่านั้น และการเล่นหมากฮอสในปัจจุบันได้ถูกค้นคว้าทดลองการเดินในแง่มุมต่าง ๆ มาแล้วหมดสิ้น นักเล่นหมากฮอสที่เก่ง ๆ สามารถเดินเพื่อให้เสมอกันได้กี่กระดานก็ได้ ยกเว้นต้องการเดินเสี่ยงเพื่อเอาชนะ ในการแข่งขันหมากฮอส จึงเต็มไปด้วยการเล่นที่เสมอกัน เช่นการแข่งขันชิงแชมป์ระหว่างแอนดรูว์ แอนเดอสัน แชมป์โลกหมากฮอสคนแรก กับเจมส์ วิลลีย์ นักหมากฮอสที่มีชื่อเสียงที่สุดในอดีต มีการเสมอกันถึง 54 กระดาน กีฬาหมากฮอสจึงได้ฉายาว่า เป็นกีฬาแห่งการเสมอกัน ภายหลังได้เปลี่ยนกติกามาใช้กติกา 2 ก้าวบังคับ 47 วิธี และ 3 ก้าวบังคับ 137 วิธี สำหรับการเปิดหมาก ซึ่งระหว่างเราได้ดัดแปลงนำมาใช้ เมื่อปี พ.ศ. 2427 ได้มีการจัดการแข่งขันประเภททีมระหว่างประเทศขึ้นครั้งแรก อังกฤษกับสกอตแลนด์ ปี พ.ศ. 2448 อังกฤษแข่งกับสหรัฐอเมริกา ปัจจุบันยังจัดการแข่งขันกันอยู่

กติการหมากฮอสมีกันอยู่ 9ข้อและวิธีการเล่น

ข้อ 1 ความหมายของกีฬาหมากฮอส
“หมากฮอส” เป็นกีฬาพื้นบ้านของไทย นิยมเล่นกันโดยทั่วไปทุกเพศ ทุกวัย เป็นกีฬาที่เล่นกันระหว่างผู้เล่น 2 คน โดยการเดินหมากไปบนกระดานสี่เหลี่ยมจัตุรัส เอาชนะแก่กัน เมื่อผู้เล่นฝ่ายแพ้หมดตาเดินหรือหมดตัวเดิน หรือยอมแพ้ หรือถูกปรับให้แพ้

ข้อที่ 2 อุปกรณ์การเล่น
กระดานหมากฮอส เป็นกระดานรูปสี่เหลี่ยมรูปจัตุรัส มี 64 ช่อง เช่นเดียวกับกระดานหมากรุกของไทย แบ่งด้านกว้าง ด้านยาว เป็น 8 ช่อง ทาสี 2 สีสลับกัน “ตัวหมาก” ทำด้วยไม้หรือพลาสติก รูปวงกลม เหมือนตัวเบี้ย หมากรุกไทย แต่ขนาดใหญ่กว่า มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 3 ซม. การแข่งขันหมากฮอสประเภท 8 ตัว จะมีหมากทั้งหมด 16 ตัว แบ่งเป็นหมากขาวและหมากดำฝ่ายละ 8 ตัว การแข่งขันประเภทหมาก 12 ตัว (นิยมเล่นกันทางภาคเหนือโดยเฉพาะที่จังหวัดเชียงใหม่) มีหมากทั้งหมด 24 ตัว แบ่งเป็นหมากขาวและหมากดำฝ่ายละ 12 ตัว

ข้อ 3 การตั้งหมาก
ตำแหน่งเริ่มต้นก่อนการเดินหมาก ผู้เล่นทั้ง 2 ฝ่ายนั่งหันหน้าเข้าหากัน วางกระดานไว้ตรงกลางระหว่างผู้เล่น หมากฮอสประเภทตัวหมาก 8 ตัว วางตำแหน่งหมากอยู่ที่ช่องตาเดินสีดำ แถวหลังสุด และแถวถัดขึ้นมา แถวละ 4 ตัว หมากฮอสประเภทตัวหมาก 12 ตัว วางตำแหน่งหมากอยู่ในช่องตาเดินสีดำแถวหลังสุด และแถวถัดขึ้นมาอีก 2 แถวๆ ละ 4 ตัว

ข้อ 4 กรรมการผู้ตัดสิน
กำหนดให้มีกรรมการผู้ตัดสิน 1 คน ต่อคู่แข่งขัน 1 คู่ ทำหน้าที่ต่อไปนี้
ควบคุมการแข่งขันให้เป็นไปตามกฎ กติกา มารยาท หากมีข้อขัดแย้ง ผู้ตัดสินมีหน้าที่พิจารณาข้อขัดแย้งนั้น พร้อมบันทึกผลการแข่งขันไว้เป็นหลักฐาน ก่อนการแข่งขัน เรียกนักกีฬาเข้าประจำโต๊ะแข่งขันพร้อมกับดำเนินการเสี่ยงให้กับนักกีฬาทั้ง 2 ฝ่าย ผู้ใดชนะการเสี่ยงจะมีสิทธิเลือกเดินก่อนหรือหลังได้ ก่อนเริ่มแข่งขันกรรมการผู้ตัดสินต้องขาดว่า ”กระดานที่…คุณ…เดินก่อน” เมื่อจบการแข่งขันในกระดานนั้นกรรมการต้องแจ้งผลการแข่งขัน “กระดานที่…คุณ…ชนะ ต่อไปกระดานที่…คุณ…เดิน” ในระหว่างการแข่งขัน การจับเวลาเดินหมาก กรรมการผู้ตัดสินจะ เตือนเมื่อเวลาผ่านไป 1 นาที 30 วินาที พร้อมกับยกป้ายเตือนสีเหลือง เมื่อเวลาผ่านไป 1 นาที 50 วินาที

ข้อ 5 การเดินหมาก
การเดินหมากให้ใช้วิธีจับตัววางตาย คือ ผู้เล่นสัมผัสหมากตัวใด ต้องจับตัวนั้นเดิน เปลี่ยนไปจับตัวอื่นไม่ได้ เว้นแต่หมากตัวที่สัมผัสนั้นไม่มีตาเดิน เมื่อจับหมากเดินและวางหมากลงที่ตาใด แม้ยังไม่ปล่อยมือ ก็จะเปลี่ยนไปวางตาอื่นไม่ได้ เว้นแม้แต่หมากตัวนั้นไม่มีตาเดินหรือคู่แข่งขันเตือนว่ามีหมากตัวอื่นมีโอกาสกินได้ กำหนดให้มีการเสี่ยงเพื่อหาผู้มีสิทธิเลือกเดินหมากก่อน-หลังในกระดานแรก ผู้เสี่ยงชนะสามารถเลือกเดินก่อนหรือหลังก็ได้ ต่อไปให้ผลัดกันเดินก่อนคนละ 1 กระดาน

ข้อ 6 การกินหมาก
การกินหมาก จะเกิดขึ้นได้เมื่อหมากของฝ่ายหนึ่งขวางทางเดินหมากของอีกฝ่ายหนึ่ง และมีตาว่างอยู่ในแนวเดียวกัน กับหมากที่ขวาง ฝ่ายที่ถูกขวางต้อง “กิน” โดยจับหมากของตนเองที่ถูกขวางทางอยู่ไปวางที่ตาว่างนั้น แล้วยกหมากที่ถูกกิน ออกจากกระดาน การกินหมาก ทั้งหมากประเภท 8 ตัว และ 12 ตัว ให้กินกลับไปกลับมาได้หลายต่อ โดยขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของผู้กินกรณีอีกฝ่ายหนึ่งถูกกินแต่ฝ่ายกินมองไม่เห็นหรือเผลอเรอ ฝ่ายถูกกินจะบังคับให้กินหรือปล่อยเลยตามเลยก็ได้ โดยกรรมการไม่มีสิทธิเตือน เมื่อมีโอกาสกินหลายแบบ หลายต่อ “ฝ่ายกิน” ต้องแสดงการกินที่ละตัวให้ชัดเจน จนกว่า “การกิน” จะสิ้นสุดลง โดยห้ามจับตัวหมากของผู้แข่งขันก่อนการกินมิฉะนั้นจะถูกบังคับให้กินได้

ข้อ7 กฎ กติกา ว่าด้วยการแพ้ชนะ
ผู้แข่งขันทั้ง 2 ฝ่าย จะแพ้ หรือชนะ กันและกัน ในแต่ละกระดานเกิดจากกรณีใดกรณีหนึ่งต่อไปนี้
• ฝ่ายแพ้หมดตัวเดิน
• ฝ่ายแพ้หมดตาเดิน
• ฝ่ายแพ้ยอมแพ้
• ถูกปรับให้แพ้ ซึ่งจะเกิดจากกรณีใดกรณีหนึ่งต่อไปนี้
ไม่ยอมปฎิบัติตามกฎ กติกา มารยาทของการแข่งขัน กรรมการเตือนแล้วแต่ยังไม่เชื่อฟัง
ไม่ยอมปฎิบัติตามคำเตือนของคู่แข่งขันอันถูกต้องตามกฎ กติกา การเดิหมากข้อ 5
มีการจงใจเอาตัวหมากออกไปหรือเพิ่มเข้ามา หรือจงใจทำให้ตัวหมากเคลื่อที่ตั้ง
ใช้ตำรา หรือเอกสารเกี่ยวกับวิธีเดินหมากฮอสมาช่วยในการคิดไตร่ตรองการเดินหมาก
ขออนุญาตเข้าห้องน้ำ หรือไปทำธุรกิจใดๆ แล้วใช้กระดานทดลองเดิน
มาทำการแข่งขันช้ากว่าเวลาที่กำหนด 20 นาที เว้นแต่คู่แข่งและคณะกรมการฯ ยินยอมกฎ กติกา การถูกปรับ แพ้ ข้อ (1) ถึง

ข้อ 8 กฎ กติกา ว่าด้วยการเสมอ
ผู้แข่งขันทั้ง 2 ฝ่าย ผลแข่งขันจะเสมอกัน เกิดจากกรณีใดกรณีหนึ่ง
ต่อไปนี้
• การแข่งขันยังไม่มีผลแพ้ชนะ และคู่แข่งขันสมยอมให้เสมอกัน
• มีการเดิน “หมากล้อเลียน” กันเกินกว่า 3 ครั้ง
• มีการเดิน “หมากวนเวียน” ไปมา เป็นเวลานานพอสมควรแล้วยังไม่มีทีท่าว่าจะแพ้ชนะกัน ในกรณีนี้ผู้แข่งขันฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดมีสิทธิขอจำกัดจำนวนครั้งที่จะเดินเพื่อยุติการแข่งขันได้ หากกรรมการเห็นชอบจะกำหนดให้ฝ่ายที่ขอใช้สิทธิเดินหมากต่อไปอีก 16 ครั้ง โดยนักกีฬาผู้ร้องขอเป็นผู้นับและกรรมการเป็นผู้นับทวน เมื่อครบ 16 ครั้งแล้ว ปรากฏว่าสถานการณ์ยังไม่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ให้ถือว่าหมากเกมนั้น “เสมอกัน” หากสถานการณ์เปลี่ยนแปลงไปให้แข่งขันต่อไปจนกว่าจะรู้ผลแพ้ชน

ข้อ 9 กฎ กติกา ว่าด้วยการนับคะแนน
• การแข่งขันรอบแรก ซึ่งเป็นรอบคัดเลือก ให้แข่งขันชุดละ 4 กระดาน โดยแบ่งออกเป็นสายการแข่งขัน หรือกลุ่ม และกำหนดให้มีการนับคะแนนได้-เสีย ดังนี้
ชนะได้ 3 คะแนน เสมอได้ 1 คะแนน แพ้ได้ 0 คะแนน
เมื่อการแข่งขันแต่ละสายสิ้นสุดลง นับคะแนนรวมเท่ากัน ให้ใช้วิธีนับจำนวนผลต่างกระดานได้เสีย (กระดานชนะ-แพ้) หากผลต่างกระดานได้เสียยังเท่ากัน ให้ถือว่าผู้ที่มีกระดานชนะมากกว่า เป็นผู้ชนะ หากกระดานชนะเท่ากัน ให้นักกีฬาแข่งขันกันใหม่แบบ “กระดานทอง” โดยเปลี่ยนเบี้ยเป็นฮอตในตาที่ 2 และ 31 สำหรับในกระดานที่ 2,3,4…ฯลฯ ให้เพิ่มฮอสฝ่ายละ 1 ตัว ในตาที่ 3 และ 30 จนกว่าจะมีผู้ชนะ
• ในรอบแพ้คัดออก ซึ่งเป็นรอบที่ 2 รอบรองชนะเลิศ จนถึงรอบชิงชนะเลิศ ให้แข่งขัน 6 กระดาน หากยังเสมอกัน ให้แข่งต่ออีก 4 กระดาน โดยใช้วิธีผลัดกันต่อเสมอเป็นฝ่ายแพ้โดยก่อนการแข่งขัน ให้มีการเสี่ยงทายกัน ผู้ที่เสี่ยงทายชนะสามารถใช้สิทธิเลือกให้คู่แข่งขันเดินก่อนหรือตัวเองเดินก่อนได้ เมื่อครบ 4 กระดานแล้วยังไม่สามารถชนะกันได้ ให้แข่งแบบ “กระดานทอง”

เว็ปไซต์ที่ใช้หาข้อมูล

https://sites.google.com/site/chessclubkmutnb/hmakhxs/ktika-hmakhxs

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%AE%E0%B8%AD%E0%B8%AA